MUNICIPALITY OF MORONG, RIZAL, Historical Data of Part 3

go out of her room to entertain the man under the pretext that the young lady is not at home or is having a headache.

As usual, the expenses of the marriage are shouldered by the parents of the boy. On the eve of the marriage, all the necessary things are prepared and brought to the house of the bride after lunch. All things brought are usually in pairs, two pigs, two mats, etc. These things are also carried by two pairs of helpers, and then when they reach the home of the bride, they do all the preparations while the parents of the girl look on and observe how things are done.

Early in the morning, the bride and the bridegroom, together with the bridesmaids and best men, proceed to church for the marriage ceremony. After the ceremony, the bride, the bridegroom, maids, and best men proceed home where they are met by dancing throngs, and then they are met by some matrons who scatter cereals like rain on the newly-marrieds. The newly-marrieds, upon reaching the home, kiss the hands of the parents of the bride.

During lunch, the bride and the bridegroom act as the hosts and take their respective places at the head of the table. The godmother of the bride, after lunch, lights a candle, the bride with a plate containing "buyo," cigarettes, or tobacco

It is customary that when one is at one's deathbed and it is felt that he will soon pass away, a priest is summoned for a confession.

Mourning accompanies the death of an individual. If death occurs during Holy Week, there is also the so-called "lamentacion" during the entire period of interment. Among the well-do-do, usually there is much preparation and a pompous burial. A Mass is said for him and a brass band renders services during teh burial, or during the transit of the funeral cortege. There is tolling of the church bells every hour, and the remains are brought to the final resting place with a priest officiating the whole

In the usual manner, the remains of the deceased are buried at the cemetery of the church to which he or she is affiliated. If he is poor, he is buried at the municipal cemetery. The rest usually constructs a niche or even a family mausoleum. The poor are simply buried in humble graves.

During the early days, when coffins took a sizable amount to make, the dead were simply wrapped in a mat and placed on an improvised bamboo table and immediately buried without ceremony. Nowadays, even the remains of the poor are afforded with a coffin usually made through the cooperation of neighbors.

The widow or widower, as the case may be, together with the orphans wear black clothes as a sign of mourning, which lasts for a year. They usually refrain from attending social parties or dances.

II - KUWENTO
(Myths)

1. Ang Kuwento ng Buwayang Ginto

Nang panahong bago dumating ang mga Kastila, ang sinasamba ng mga tao sa bayan ng Morong ay mga anito, mga larawan ng hayop at mga hayop ng buhay. Naniniwala sila sa kapangyarihan at kadalisayan ng mga ito. Lubos ang kanilang paniwala na ang mga hayop na ito ay maaaring magbigay sa kanila ng parusa o biyaya na naaayon sa kanilang inaasal o inuugali.

Dito sa bayan ng Morong, ang kinikilalang diyos ng mga tao bago dumating ang mga Kastila ay isang buwayang ginto. Itong buwayang ito ay sa Ilog Morong naninirahan. Ayon sa sabi, kinikilalang katungkulan ng bawa't mamamayan ang magpakain ng kahit na ano. Halimbawa'y manok, baboy, usa, o anumang hayop na maaaring magustuhan ng kanilang diyos. Ayon pa rin sa sabi, pag nagkulang ang bigay na pagkain ang mga mamamayan, ang kanilang paniwala ay may darating na sakuna sa kanila.

Kapag ang palay at natuyot, nagagalit umano ang buwayang ginto. Kapag nagkasakit ang isang tao, nagkulang siya ng tungkulin sa buwayang ginto. At marami pang mga iba't ibang sakuna. Kaya't ang mga tao ay naging maingat sa kanilang pag-aalaga sa buwaya. Magkulang na sila sa pagkain huwag lamang ang buwaya.

At ganyan ang mga taga-Morong nang dumating ang mga Kastila. Nagpatayo sila ng simbahan. Bininyagan ang mga tao. Binago nila ang pananampalataya ng mga ito. At ang buwaya ay unti-unti nang nalimot ng mga tao. Maminsan-minsan na lamang ito mapakain. At sa katagalan ay tuluyan nang naglaho ang buwaya. Subali't iyong mga tao hindi madaling magpalit ng paniwala ay patuloy ang pagsamba sa buwayang ginto.

II - MYTHS
(Kuwento)

1. The Story of the Golden Crocodile

Before the Spaniards came, the people of Morong worshipped the anitos, pictures of animals, and living animals. They believed that these gods could give them grace or could punish them according to the behavior of the townspeople.

One of the gods the people of Morong worshipped was the golden crocodile. According to the old folks, it was the duty of every person to feed the golden crocodile. For example, a person might give him chicks, sheep, cats, pigs, cows, or carabaos. When the golden crocodile was not given enough food, evil would befall the town.

When the town suffered a drought, the crocodile was not fed well. When a person got sick, he forgot his obligation to the crocodile. And many, many more disasters. That was why the people were very careful in performing their obligations to the golden crocodile. Let the people starve, but not the crocodile, so the saying went.

Such was the condition of the people of Morong when the Spaniards came. The Spaniards built a church. They changed the beliefs of the people. They baptized them. And the people changed their beliefss. They forgot the crocodile little by little as time went on. Only a few die-hard skeptics still persisted in feeding the crocodile. They still believed that the golden crocodile came out from its hiding place once in

III. A L A M A T
(Legends)

1. ANG ALAMAT NG BALANTE

Noong panahon ng mga Kastila, ang nayon ng Balante sa San Jose, Morong, Rizal ay walang pangalan. Ito ay isang tahimik na lunan.

Sa nasabing pook ay may isang maliit na kubo na pinamamahayan ng mag-asawang Laki at Lante. Si Laki ay isang magaling na mamamaril. Si Lante naman, na balita sa kagandahan sa buong nayon, ay isang butihing maybahay. Ang kanilang kubo at ang paligid nito ay maituturing na ulirang halimbawa sa nayong nabanggit. Lalong uliran ang pagsasama ng mag-asawa.

Isang araw, si Laki ay lumabas ng pamamaril sa gubat. Pagkalipas ng ilang oras ay bumalik sa kubo na dala ang isang mahabang tuhog ng ibon. Noong mga araw na yaon, si Lante ay mainit ang ulo sapagka't ito'y kasalukuyang nagdadalang-tao. Nang makita niya si Laki na may dalang ibon ay bigla siyang tumalikod at nagtungo sa silid.

Si Laki ay nagtaka sapagaka't sa tuwi siyang mamamaril ay sinasalubong siya nito sa may hagdanan pa lamang. Lubos ang pagtatakang inilapag ang kanyang huli sa sahig at nagtungo sa silid upang alamin ang sanhi ng kakaibang ikinikilos ng minamahal na asawa.

Nang kasalukuyang nag-uusap ang mag-asawa sa silid ay may dalawang upisyal na Kastila ang pumasok sa kanilang looban. Lipos ng paghangang minasid-masid ng dalawang Kastila ang mga pananim sa paligid-ligid hanggang sa sila ay mapalapit sa kubo.

"Ano kayang lugar ito?" tanong ng isang Kastila. "Maganda at

kaakit-akit?"

III. L E G E N D S
(Alamat)

1. THE LEGEND OF BALANTE

During the Spanish times, the sitio of Balante did not have a name. It as a very quiet place.

A couple by the name of Laki and Lante lived in this quiet place. Laki, the husband, was a skilful hunter. Lante, whose beauty was known throughout the town of Morong, was a very ideal wife. The tiny hut in which they lived and its surroundings spoke well of the industry of the couple.

One day, Laki went out to hunt. After a few hours, he came back with a long string of birds. When Lante saw him, she ran to her room and closed the door.

Laki was surprised because every time he came home from his hunting trips, Lante was always on hand to meet him. He put the birds on the floor and followed Lante to the bedroom to find out what the matter was.

While the couple was in the room, two Spanish officers

came. They were attracted by the beauty of the surroundings and the nipa hut.

Noong unang panahon, ang mga tao dito sa Morong ay lubhang maraming mga sinasambahan na mga dioses at sampong mga buwaya, araw, at bituin ay sinasamba. Bukod diyan ay maraming mga pinaniniwalaan na lubhang katakataka sa panahong ito.

Ayon sa isang kasaysayan, ang dinidiyos at kinikilala ng mga pagano ay dito sa gawing kagubatan sa pagitan ng San Guillermo at kabayanan nagtatahan. Ang mga tao, upang huwag kagalitan ng kanilang diyos at higante, ay sa tuwing hapon ay nagdadala ng mga pagkain sa tabi ng talon ng tubig sa dakong iyon.

Isang araw, may mga pangkat ng mga mangloloob na pumasok sa bayang ito buhat sa dagat, kaya't sa katakutan ng mga tao ay umalis ng bayan at nagtungo sa dakong bundok ng May-ugat, at isa lamang matanda na ubanin at lumpo ang siyang naiwan dahil sa hindi makalakad.

Makalipas ang ilang araw ay nagbalik ang mga tao sa bayan at inabutan pa nilang buhay ang matanda at ito ay nagsalaysay ng mga nangyari buhat na lumikas ang mga tao.

Nang kayo ay makaalis ay bumuhos ang malakas na ulan, kaya't ang pangkat ng mga mangloloob na noon ay nasa kanilang mga paraw ay hindi makaahon sa pangpang. Ang ating diyos na mag-asawang "Tapaw," dahil sa walang dumarating na pagkain, ay lumabas sa kanilang kuweba, sumigaw at nang walang tumugon, ay napansin na walang tao sa bayan; at natanaw nilang may mga taong nasa mga paraw. Sa pag-aakalang kayo yaon at nais tumakas ay ang ginawa ay dumampot ng mga bato at hinagis, kaya ngayon ay makikita ninyo ang mga pulo na nagkalat sa ating pasigan. Hindi lamang iyon, madirinig ninyo na tuwing darating ang pagbuhos ng ulan, na umuugong ang dakong iyon dahil sa ating kapabayaan. Ang ugong na iyon ay nagbabala ng kapootan ng atin dioses, kaya't kailangan na natin silang handugan ng pagkain.